Recenzoj

• Valentin Melnikov
Emilija Rapka: Apud Balta Maro. Vilnius, 2005, 55 p. ISBN 9955539275.
Prezo ĉe UEA: € 4,50

Ĉi tiun libreton mi elektis ĉefe pro scivolemo. La ĉioscia retejo de Sten Johansson “Originala Litera­turo Espe­ranta” listigas ĝin, sed do­nas neniajn informojn pri ĝi, nek pri la aŭtorino Emilija Rapka (la ve­ra familinomo Rapkevičiūtė tro malfa­cilas por neli­tovoj).

• Fernando Pita
Pri homoj kaj verkoj. Eseoj pri la Es­peranto-kulturo. Div. Red. Michela Li­pari kaj Humphrey Tonkin.
UEA: Rotterdam, 2012. 143 paĝoj.
Prezo ĉe UEA: 9,00 €

Oni povas sendube aserti, ke ĉiu esperantisto, kiu kutime legas Espe­rantajn gazetojn kaj revuojn, kaj iel ajn sekvas la novaĵojn de la Esperanta kulturo, scias pri la famaj Belartaj Kon­kursoj de UEA. Okazantaj ekde 1950, la Belartaj Konkursoj iom post iom fa­riĝis bunta montrilo de la plej gravaj produktoj de niaj artistoj, des pli, ke la premiitaj verkoj estas publikigataj, fa­re de UEA mem, en specialaj libroj, ki­uj disvastigas nian “belartan rikol­ton”. La graveco de la Konkursoj eten­diĝis eĉ al artoj, en kiuj Esperanto po­vus havi nenian rolon; ekzemple: dum la jaroj 1976-95 estis eĉ premio pri Fo­to­grafio!

• Xavier Alcalde

Lins, Ulrich. La danĝera lingvo .
Rotterdam: UEA, 2016. 375+24 p.
Prezo ĉe UEA: € 18,00

Kiom da fojoj oni demandis nin kial Esperanto ne atingis la finan ven­kon? Ulrich Lins majstre rakontas grandan parton de tial kaj tiel. Neniam ni forgesu la amasan persekutadon
pro politikaj-ideologiaj motivoj sufe­ritan de la esperantistoj. Ne eblas scii ki­el evoluintus la movado sen ĝi. Kro­­me, ĝi montras kiom serioze la kon­traŭ­u­loj traktis la potencialon de Es­peranto. Tamen, transvivante la te­ru­ran epokon la zamenhofa lingvo ja ven­kis la to­talismojn.

• Antonio Valén
Giuseppe Ungaretti. Vivo de Ho­mo. Ĉiuj poemoj.
El la itala tra­du­kis Nicolino Ros­si. Milano, Itala Es­peranto-Federacio, 2016. 326 p.
Prezo ĉe UEA: € 26,70

Mendi en la katalogo de UEA
Ĉi tiu libro estas la esperantigo de Vita d’un uomo, t.e. de la plena poemaro de Ungaretti. La nura fakto traduki ĉi giganton estas ne malgranda defio. La tradukinto, Nicolino Rossi, estas ko­na­ta en Esperantujo pro sia poemaro Sur la vivopado (1980) kaj ankaŭ pro siaj premiiĝoj en la Belartaj Konkursoj de UEA kaj siaj multaj kontribuoj al diversaj E-revuoj. Li ankaŭ amase espe­rantigis, i.a. el Leopardi kaj Pascoli, kaj pluse italigis La amo kaj la amebo de Baldur Ragnarsson.

• Pascal Dubourg Glatigny
Javier Alcalde, José Salguero. Antaŭ unu jarcento. La granda milito kaj Es­peranto. Parizo: SAT-EFK, 2018. 375 p., il.
Prezo ĉe UEA: 15,60 €
Historio ne estas fako nur por fa­kuloj, historio apartenas al ĉiuj. En la lastaj jaroj aperis nova scienca bran­ĉo nomata publika historio, kiu ĝuste okupiĝas pri la rilato inter historiistoj kaj ilia publiko, tio estas pri la ligo in­ter historio kaj memoro. La celo de his­­torio ne kuŝas nur en la prilumado de pasintaj faktoj. Ankaŭ la kolektado kaj pri­stu­dado de homa, subjektiva per­cepto de faktoj, travivaĵoj kaj aliaj eve­ntoj apartenas al ĝiaj celoj. Kaj tiu per­cepto evoluas laŭ la tempo, tiel ke hodiaŭaj homoj ne interpretas la pa­sintajn fak­tojn ekzakte same kiel la tiutempaj tra­vivintoj.

• Fernando Pita
Cherpillod, André. 2009. La gramatika karaktero de la esperantaj radikoj/ Le caractère grammatical des racines de l’Espéranto. La Blanchetière: eldono de la aŭtoro. 36 p.
Prezo ĉe UEA: € 3,90

Respegulante la “facilecon” de Esperanto, de multaj jaroj abundas instruiloj, kiuj celas nur lernantojn de bazaj kursoj. Por kelkaj, tio eĉ fariĝis kvazaŭ devizo, ĉar onidire “facila lingvo ja postulas malgrandan lernolibron”. Aliaj eĉ diras, ke tia devas esti, ĉar lernado de Esperanto estas afero pli intuicia ol racia, ĉar tiel estas nia lingva sistemo. Tia abundo ne estas problemo en si mem, ĉar estas necese konstante renovigi tiujn lernmaterialojn; tamen, kiam oni konsideras la nombron de materialoj por post-bazaj kursanoj, estas bedaŭrinde konstati ke la situacio tute inversiĝas: oni povas ja kalkuli ne pli ol 10 titolojn verkitajn celante precize tiun publikon, kaj tio estas vera funelo de elektebloj, ĉu por instruistoj, ĉu por (mem)lernantoj.

• Valentin Melnikov
Potts, Bertram. Ni vagu kune.
Chapecó: Fonto, 2009. 108 p.
Prezo ĉe UEA: € 16,50

Bertram Potts (1895-1994), nov­ze­landano naskiĝinta en Anglio, iam ve­re famis kiel poeto, sed nun be­daŭ­rinde estas iom forgesita. Inter­re­te troveblas aserto, ke li aktivis en la skolta movado (eĉ ekzistas lia foto en skolta uniformo, kvankam sen iaj kla­rigoj) – do ne mirindas, ke li verkis ĉefe por infanoj. Lia poemaro Ni vagu kune, kun la subtitolo Ĝardeno de porinfana poe­zio, aperis en Brazilo ĉe “Fonto” en 2009.

• Fernando Pita
Moinhos, Suso. Laminarioj.
Partizánske: Espero, 2016.
Prezo ĉe UEA: € 7,50

La tuta verkaro de Suso Moinhos es­tas larĝe disvastigita per interretaj pa­ĝoj, blogoj, filmitaj artaj prezentadoj ktp., sed tiu ĉi recenzo temos nur pri lia (ankoraŭa) poemaro, la nura li­bro­forme aperinta: Laminarioj.