Raporto pri la rondvojaĝo de la Kunordiganto de la Afrika Komisiono de UEA (dua parto)

La unua parto
Emile Malanda

En Uvira

De Burundo la kunordiganto vo­jaĝis al Uvira (orienta DR Kongo). Okaze de la unua laborkunsido kun tieaj esperantistoj la kunordiganto pa­ro­lis pri la Esperanto-movado en la mondo kaj kiel firmigi ĝin en Afriko. Li emfazis pri la Esperanto-movado en DR Kongo informante ilin pri DKEA kaj DKEJO, ne konataj de multaj el ili. Sa­mokaze li insistis pri la Esperanto-instruado kaj parolis pri UEA, ĝiaj struk­turo kaj funkciado; pri la landaj asocioj kaj fakgrupoj aliĝintaj al ĝi; pri la Afrika Komisiono de UEA; pri la okazigo de Afrika Kongreso de Espe­ranto de UEA, ktp.

En Kiliba

Emile laborkunsidis kun la mem­broj de Zilbernik Esperanto-Klu­bo (ZEK)
gvidata de s-ro Bukuru. S-ro Bu­kuru, prezidanto de ZEK, bonve­ni­gis la kun­ordiganton. Emile emfazis pri la or­ga­nizo, strukturo kaj funkcio de la Es­peranto-movado internacie, nacie kaj loke. Li detale montris, kiel UEA estas la pinta Esperanto-instanco estante en oficialaj rilatoj kun UN kaj Unesko. Li elmontris skeme, ke la bazo en Es­perantujo estas la Esperanto-kluboj. La kunordiganto parolis pri la faktoj, ki­uj certigas la vivon de Esperanto-Klubo: la Esperanto-instruado kaj la kotizoj de membroj. Li insistis, ke Es­pe­ranto-Klubo ĉiujare raportu pri siaj agadoj laŭ la regularo de UEA. La klubmemb­roj entuziasme dankis la kun­ordigan­ton pro la informoj longe nesciitaj de ili. Fine, la kunordiganto diskonigis di­versajn retpaĝojn al tiuj, kiuj povas re­taliri.

En Uvira denove

Post akcidento pro pluvego kaj ko-­to Emile Malanda revenis el Kiliba al Uvira por partopreni “Babilmanĝon”. En Uvira ĉiu esperantisto, konside­ranta sin kapabla, varbadis adeptojn laŭplaĉe. La kunordiganto invitis ĉiujn al unuiĝo. Emile admonis la Uviranojn starigi Esperanto-klubon. Entuziasme konsentite de ĉiuj naskiĝis Uvira Es­peranto-Klubo (UEK). Emile gratulis ĉiujn kaj promesis kunlaboron inter AK kaj UEK.

En Bukavu

Laborkunsido ekis inter la kun­ordiganto de AK kaj s-ro Mana Brin­son. La kunordiganto informiĝis. Al­do­niĝis kelkaj esperantistoj. La kunor­diganto kaptis la okazon por informi, ad­moni, konsili ĉiujn pri la Esperanto-movado. S-ro Mana montris al ni ad­mirindajn esperantaĵojn en sia do­mo, kie kuŝas la Esperanto-Bibli­oteko, kiu funkcias kadre de la Fondaĵo Espero iniciatita de li.

En Rutshuru/Kiwanja
(norda Kivuo, DR Kongo)

La lokanoj serioze taksis la dan­ĝerojn por sekure organizi la itineron de la kunordiganto. Laŭ la tuta vojo (80 km) videblis soldatoj armilhavaj, kolersintenaj, postulantaj monon por permesi nian pluiron. Denove plu­ve­gis. Alveninte en Rutshuru, ni iris rek­te al la vilaĝo Kiwanja, loko kie Es­peranto brilas helpe de Joel Muhire. Ekis laborkunsido. La kunordiganto unue aŭskultis la impreson pri Es­pe­ranto kaj la Esperanto-movado de partoprenantoj. Venis lia vico por pre­zen­ti detale Esperanton kaj kiel ĝi evolu­as tra la Esperanto-movado kaj en la mondo. Multaj ombraĵoj pri la kon­cep­to de Esperanto foriĝis. La kun­or­diganto ne maltrafis montri kiel krei klubon, kiel funkciigi ĝin. Li sub­stre­kis, ke la Esperanto-instruado estas la kerno de la Esperanto-vivo kaj mon­tris, ke por plivivigi Esperanto-klu­bon, membroj devas monkotizi.
En Kiwanja Emile vizitis la Or­fejon, la Baz-Lernejon NJIWA, kie Es­pe­ranton instruas Joel Muhire. Ĉiuj georfoj estas en malriĉega kondiĉo, pro tio la kunordiganto emociiĝis kaj eĉ vortoj mankis. La kunordiganto fine ku­raĝigis la infanojn daŭrigi la Espe­ranto-lernadon kaj gratulis la res­pon­deculon de la Orfejo, la pastoron Nga­ngo Muhima, pro la iniciato kaj pro la konstanta okazigo de Esperanto-kur­so en la lernejo.
La 10-an de aprilo Joel Muhire kaj Honore Sebuhoro organizis spe­ci­alan Esperanto-renkontiĝon en Ki­wan­ja. Venis diversklubaj membroj de Rutshuru kaj de Kiwanja, entute par­toprenis 79 personoj, el inter kiuj du estis ĵurnalistoj de lokaj radioj, kiuj el­sendas informojn pri/en Esperanto helpe de Joel kaj kvar pastoroj. La Es­peranto-renkontiĝo celis ĉefe kunigi ĉi­ujn esperantistojn de la regiono kaj ku­raĝigi ilin kunlabori enmovade. La kunordiganto mallonge prelegis pri la historio de Esperanto, ĝia evoluo en DR Kongo-Afriko-Mondo. Sekve li respondis al diversaj demandoj. La lokaj ĵurnalistoj intervjuis lin pri Es­pe­ranto ĝenerale. Dume Honore Se­buhoro kursumis pri kelkaj bazaj gra­matikaĵoj. En Rutshuru, kie la Espe­ranto-agadoj brilas dank’al Honoré Sebuhoro, la kunordiganto vizitis du ler­nejojn kiuj vigle subtenas la Es­peran­to-instruadon.
Okazis en Kiwanja renkontiĝo de Emile Malanda kaj Hubert Ntawu, la Esperanto-pioniro de la regiono. Hu­bert Ntawu venis de for por vidi la kun­ordiganton. Ni ambaŭ kaptis la oka­zon intervidiĝi propraokule post tri­dekjara ko­respondado.

En Goma

En tiu urbo brilas la agadoj de So­lidareco Bona Volo, faka asocio pri georfoj, ĉefe subvenciata de espe­ran­tistoj el diversaj mondopartoj. Tie oka­zas Esperanto-kursoj al infanoj kaj ge­junuloj, kiuj ricevas monhelpon por lertiĝi. La situacio estas tikla pro dis­iĝo kaj elstarigo de du grupoj. La kun­ordiganto kaptis la okazon kon­ver­sa­cii kun la respondeculoj de ambaŭ flankoj. La reunuigo ne eblis kaj la kun­ordiganto nur konsilis al ĉiu gru­po eviti malamikecon kaj daŭre pro­dukti fruktojn. Konstatindas, ke kon­stanta Esperanto-lernado certiĝas en Goma sed sen vigla Esperanto-klubo. Unuflanke Alphonse Waseka, malno­va kaj aktiva esperantisto de Goma, energie produktas esperantistojn en la urbo Goma. La plejparto de la gejunu­loj parolas Esperante. Du aliaj junuloj jam kapablas instrui Esperanton en la grupo. Ambaŭ grupoj esperantigas en la lernejoj. La kunordiganto prome­sis kunlabori kun ĉiuj senescepte por la restarigo de Goma Esperanto-Klubo.

La unuan tagon Emile vizitis la Es­peranto-lernantojn en la lernejo Ru­to­boko kun Alphonse Waseka. La kun­ordiganto skizis la gravecon de Espe­ranto por junuloj. Li elmontris, kiel la junuloj povas enmovadiĝi por plivivi­gi la Esperanto-klubon kaj partopreni en la vivo de la landa asocio. La duan tagon estis plej granda renkontiĝo kun multaj esperantistoj en la sama lernejo. Emile klarigis pri UEA kaj ĝiaj celoj; li detale informis pri la Afrika Komisio­no de UEA kaj ĝia rolo en la kontinen­to; li parolis pri la Esperanto-movado en la lando kaj klubo en Goma, li informis pri la okazigo de la 7-a Afrika Kongreso de Esperanto en iu afriklan­do en 2019. Li sciigis al ĉiuj, ke s-ro Hu­bert Ntawu estas la pioniro de Espe­ranto en Orienta Kongo. Hubert do daŭre semas. La lernejestro kaj du instruistoj de la lernejo Rutobo­ko, kie staras la Esperanto-Biblioteko kon­stru­ita kaj ekipita helpe de Penelope Vos el Aŭstralio, esperantiĝas de Alphonse Waseka. Fine la kunordiganto la­bor­kunsidis kun alia grupo SBV pri­zor­gata de Alexis Asumani kaj Augu­stin Kakozwa.

En Kigali (Ruanda)

Poste la kunordiganto restadis en Kigali. Fakte Kigali ankoraŭ ne ha­vas Esperanto-movadon, krom la ekzisto de unu esperantistino Ade­li­ne. Plani­ĝis renkontiĝo inter la kun­ordiganto kaj Adeline, kiu plue estas membro de la Afrika Komisiono. Ni diskutis pri la pla­no esperantigi la grupon pretigi­tan de ŝi en Kigali kaj tiun en Gisenyi. Ni ankaŭ diskutis ŝian aktivan par­toprenon en la Afrika Komisiono kaj en la Afrika Virina Asocio.
Elflugis la kunordiganto la 21-an de aprilo 2018 por reveni Sud-Afri­kon.

Tiu ĉi artikolo estis publikigita en la septembra numero 2018. Sekvi la plej novajn publikaĵojn de la revuo Esperanto povas membroj de UEA kaj la abonantoj. Aliĝi al UEA kaj aboni la revuon eblas ĉi-tie.