Raporto pri la unua etapo de la rondvojaĝo de la Kunordiganto de la Afrika Komisiono de UEA

• Emile Malanda

La nuna kunordiganto de la Afrika Komisiono de UEA Emile Malanda, UEA-Estrarano pri Afriko Lee Jung­kee kaj la Ĝenerala Direktoro de la Centra Oficejo de UEA Martin Schäf­fer kunigis la ideojn por ebligi la rondvoja­ĝon de Emile Malanda tra tri landoj de Afriko; la celo de tiu plano estis malko­vri, sperti kun afrikanoj, renkon­tigi fizike regionajn kaj naciajn reprezen­tantojn, revigligi la Esperanto-agadojn, informi pri Esperanto diversajn lo­kajn or­ganizojn, klarigkampanji pri la aga­­doj de UEA ktp. Helpe de la UEA-Es­tra­ra­no pri Afriko s-ro Lee Jungkee, UEA ap­robis la planon realigi tiun rond­vo­jaĝon kaj la anonco pri la mon­ko­lek­to estis lanĉita de Lee Jungkee kaj Emile Malanda. Do, iom da mono ko­lektiĝis tra la Ĝenerala Direktoro Martin Schäf­fer. Nome de la Afrika Ko­mi­siono la kunordiganto dankis la mon-dona­cin­tojn, helpe de kiuj efek­tiviĝis la projekto.

Emile Malanda flugis de Suda Af­­riko, sia loĝloko, al Orienta Afriko. Jen la irvoja itinero per aviadilo kaj aliaj veturiloj: De Cape Town (Ka­bu­rbo/Sud-Afriko) – Johannesburg (Johanesburgo/Sud-Afriko) – Nairobi (Najrobio/Kenjo) – Bujumbura (Buĵumburo/Bu­rundo) – Kigali (Kigalo/Ruando) – Go­ma (provinco Norda Kivuo, Orienta DR Kongo).
Emile ekvojaĝis el Sud-Afriko la 20-an de marto kaj atingis Kigalon la 21-an de marto, kaj post unu tago li atingis la urbon Goma la 22-an de mar­to 2018. Li estis akceptita de Joel Mu­hi­re (el Rutshuru/Kiwanja), Alphonse Waseka kaj Etienne Kachelewa (ambaŭ el Goma) ĉe la landlimo. Li estis gas­to kelkajn horojn en la domo de Al­phonse Waseka kaj jam komenciĝis laborkunsido kun esperantistoj ĝis mal­frua vespero. Antaŭe en Ruando en buso li esperantigis ruandanon lo­ĝan­tan en Gisenyi, kiu helpis por atin­gi enorde la landlimon. Temas pri Em­manuel Kamanzi (kuracisto).

Vojaĝo al Burundo

La 25-an de marto la kunordigan­to Emile Malanda kun Joel Muhire, aktiva esperantisto de Orienta Kongo, ekveturis al Burundo tra Ruando, “mi­lmonteta” lando, kie la tuta vojo es­tas kurboriĉa kaj montara, sed bo­ne pavimita. Ni atingis la urbon Ru­monge, trapasinte la ĉefurbon Buĵumburo, kaj estis akceptitaj de nia sam­ideano Jérémie Sabiyumba, prezidanto de ANEB, Asocio Nacia por Esperanto en Burundo. La kunordiganto kaj Jé­rémie havis la unuan laborkunsidon nokte dum pluraj horoj. La postan ta­gon, antaŭ ol ekveturi pluen al Nyan­za-Lac, la urbo de la burunda kon­gre­so, la kunordiganto kaptis la okazon vi­ziti matene la Esperanto-Centron de Rumonge. Ĝi estas enfermita en kva­zaŭ-ĉirkaŭbarila nevizitinda loko kaj havas 5 eksterajn pordojn el fero. Ene de ĝi troviĝas la biblioteko de ANEB kun kelkaj malpuraj libroj kaj aĵoj. Ri­markindas, ke tiu centro estas en malbona stato, kiu elŝprucigis lar­mojn el la okuloj, pro eble la mal/nepri­zorgo fare de lokaj esperantistoj. Krom ĉambroj malplenaj, ĉio difek­tiĝis: pla­fonoj, necesejoj ktp. Kaj ver­ŝajne ne­niu ofte vizitas tiun centron. En Ru­­monge la kunordiganto ren­kon­tis sur­strate kelkajn malnovajn espe­ran­tis­tojn kiuj, post admono de li, pro­me­sis reenmovadiĝi aktive. Poste ni kaptis la buson al Nyanza-Lac. La veturo daŭ­ris ĉirkaŭ 3 horojn sur vojo iom difek­tita laŭ la fama Lago Tanga­nyika.

La 3-a Burunda Kongreso de Esperanto

3-a Burunda Kongreso

La vizito de la kunordiganto de la Afrika Komisiono de UEA koin­ci­dis kun la nacia Esperanto-kon­gre­so organizita de burundanoj. Ve­nis kon­gresanoj el 5 landoj: DR Kon­go (6), Tanzanio (1), Zambio (1), Sud-Afriko (1) kaj la plej granda nom­bro el Bu­rundo. La nombro de la partopre­nan­toj ĉirkaŭis 70. Ne mankis virinoj.
La malfermtago okazis mardon la 27-an de marto 2018 sub la reĝi­so­rado de Patrick Manirakiza. Venis por la solena malfermo la lokaj aŭto­ri­tatoj, kiuj esprimis bondeziron al la kongreso. Grupo de esperantistoj gvi­­de de Joel Muhire kantis belsone la him­non “La Espero”. Sekvis aplaŭ­doj kaj paroladoj de surpodianoj t.e Jérémie Sabiyumva, prezidanto de ANEB, Emile Malanda kaj tri lokaj aŭto­­ritatuloj. S-ro Jérémie bonvenigis la partoprenantojn, skizis la historion de Esperanto en Burundo kaj menciis la antaŭajn naciajn kongresojn. La kunordiganto alparolis la publikon per klaraj vortoj pri Esperanto kaj ĝiaj evo­luo kaj graveco, emfazante pri la kirunda vorto “Amahoro” kiu signifas Esperante “Paco”, promociata de ĉiuj esperantistoj en la mondo. Venis la vico de tri lokaj aŭtoritatuloj. Tre flatitaj de la antaŭa parolado de la kunordiganto, ĉiuj laŭvice revenis al la vorto “Paco” en la burunda lingvo kirundi “Omahoro” por esprimi siajn ĝojojn, ke Esperanto, lingvo de paco, kunvenigis por la unua fojo diverslandajn homojn en la urbeto Nyanza-Lac. Ili deziris sukcesegon al la 3-a Kongreso.
Kongresokaze ĉiam estas diversaj programeroj. Do, ekde la unua tago estis anoncitaj kelkaj programeroj kad­re de Aktivula Maturigo (AMO); kle­rigaj, informaj, ekzamenaj, instruaj kaj distraj programeroj. Ĉi-okaze s-ro Jé­rémie Nsabiyumba prezentis bo­nan var­­badon, Emile Malanda prele­gis pri la fondo de Esperanto-klubo: ki­el fon­di ĝin, kiel organizi ĝin kaj fun­kci­igi ĝin. Siaprelege, li emfazis, ke raj­tas fondi Esperanto-klubon ĉiu ve­ra scipovanto de Esperanto. Li aldo­nis, ke ĉiu klubo devas organizi sin kaj ĉiam kutimi raporti pri siaj atingoj; kaj tio laŭorde de la jena skemo: de Klubo al Landa Asocio (kie ĝi ekzistas), de Lan­da Asocio al la Afrika Komisiono (tra ĝia Oficejo: OAK), de la Afrika Ko­misiono al UEA. Sekvis vespere la la­borkunsidoj inter la burundaj espe­rantistoj kaj la kunordiganto. Dum tio Emile Malanda insistis admonante pri la serioza organizado de la Esperanto-movado en la lando, kiu devas baziĝi sur Esperanto-instruado.
Merkredon, la 28-an de marto, la kunordiganto daŭre prelegis pri la sa­ma temo. Li substrekis kiel Espe­ran­to-klubo povas fariĝi memstara fi­nance per la kotizoj de membroj. Li in­vitis ĉiun Esperanto-instruiston, stari­ginte klubon, elekti estraron kaj instigi la membraron monkotizi laŭ­eble por la vivo de la klubo. Ĉiam kadre de AMO la kunordiganto riĉigis la kon­gresprogramon per prelego pri “Komerco kaj Turismo per Esperanto”.
En la kongresprogramo es­tis an­kaŭ ILEI-Ekzamenoj pri lingvoka­pab­­lo; Loka Ekzamena Komisiono (LEK) el tri personoj rajtis zorgi pri la ILEI-Ek­zamenoj estante membroj de Interna­cia Rajtigita Ekzamenantaro (IRE).
Ĵaŭde, la 29-an de marto, abundis aliaj programeroj de AMO. Krom pre­legoj, kiujn ĉiuj kongresanoj taksis en­havriĉaj, okazis kurso de Esperanto por komencantoj de ĉiuj aĝoj, kun 75 partoprenantoj. Instruis ilin Emile Ma­landa kaj Patrick Manirakiza. Pro­gre­santoj profitis ĉiutage de kelkaj le­cionoj prezentataj de Emile Malanda, korektanta kelkajn parolerarojn aŭ­di­tajn dum la kongreso. Ne mankis la­bor­kunsido inter la kunordiganto kaj la kongresanoj. La respondoj de Emi­le Malanda al multaj demandoj seni­luziigis multajn esperantistojn pri la Esperanto-movado kaj Esperanto; ili konsciiĝis, ke la laboro estas volontula kaj sensalajra. La klarigkampanjo fa­rata de li helpis ĉiujn noti la difinon kaj celojn de diversaj Esperanto-ins­tancoj: UEA, TEJO, ILEI ktp. Li kla­rigis ankaŭ pri la okazigo de Afrika Kon­greso de Esperanto, organizita de la Afrika Komisiono de UEA en di­versaj regionoj de Afriko: antaŭaj kaj ve­nonta. Havinte klarigojn pri la AKE, ĉiuj unuanime invitis la 7-an AKE-n en la Grand-Lagaj Landoj (Ruando-Burundo-DR Kongo).
Vendredon, la 30-an de marto, plu­­is la programaro kaj okazigo de ILEI-ekzameno kaj korektado. Estis ali­aj prezentaĵoj kaj la kunordiganto pre­legis pri AEFA (Afrika Esperanta Fut­­bala Asocio), ĝiaj historio kaj evo­luo. Amuzis la esperantistojn kaj ne­esperantistojn la futbalmatĉo inter la Afri­ka Esperanto-elektitaro kaj la loku­loj. Vespere la balotado venigis ĉiujn por elekti novan estraron de ANEB. La kun­ordiganto ludis la rolon de ob­ser­vanto. Estis demokratie kaj libere elek­titaj nova prezidanto de ANEB, de JEBUO (TEJO-sekcio), de ILEI-sekcio kaj ĝiaj novaj komitatanoj.

3-a Burunda Kongreso

Sabato, la 31-a de marto, es­tis la lasta tago de la vizito de la kun­ordi­gan­to en Burundo kaj la ferma tago de la 3-a Burunda Kongreso de Esperanto. Frumatene ĉiuj kongresanoj vekiĝis por
eksterkongresa programo. La lo­kaj aŭ­toritatoj invitis ĉiujn aliĝi al la pu­rigado de la publikaj lokoj de la urbeto Nyan­za-Lac. (Tio estas burunda ku­timo, en kiu ankaŭ Mireille Grosjean partoprenis okaze de sia restado en Bu­­rundo en 2011.) Ni ĉiuj esperantistoj partoprenis kaj profitis emblemigi pub­like per la flago la vortojn: “Interna­cia Lingvo Esperanto”, kiu videblis por ĉiuj preterpasantoj. Sekve ni daŭ­rigis per ekskurso al la fama lago Tan­ganyika. Reveninte al la kongresejo la kunordiganto kunsidis kun la no­va estraro de ANEB. Li konsilis al ĉi­uj kiel konduti kiel estraranoj kaj kun­labori manon en mano. Li invitis ĉi­ujn firmigi la laborrilaton inter si kaj se­rioze agadi por briligi la Esperanto-mo­va­don en Burundo. Venis la finfina fer­ma ceremonio akompanata de lokaj aŭto­ritatoj.

Tiu ĉi artikolo estis publikigita en la julia-aŭgusta numero 2018. Sekvi la plej novajn publikaĵojn de la revuo Esperanto povas membroj de UEA kaj la abonantoj. Aliĝi al UEA kaj aboni la revuon eblas ĉi-tie.