Korona viruso kaj Esperantujo

• Amri Wandel

• Esperanto junio 2020, A.Wandel pri la post-virusa nova monda ordo
• Prelego "La Korona Viruso kaj Esperanto" A. Wandel majo 2020
• De mia antaŭa raporto pasis apenaŭ unu semajno, sed ŝajnas ke la mondo renversiĝis...
• La GK de UEA
• La GK de UEA pri la plano prokrasti la UK-n en Montrealo
• La GK de UEA. La Universala Kongreso en Montrealo prokrastita al la jaro 2022
• La Akademia rekomendo pri la nomo k(o)ronviruso
• Klarigo de Anna Löwenstein pri la nomo de la viruso en E-o en la retejo uea.facila

• La tri ĉefaj KV-datumretejoj:
- https://www.worldometers.info/coronavirus/#repro
- https://www.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6
- https://ourworldindata.org/coronavirus (Esperantigo de la resumo de tiu retejo)
• Laŭlanda evoluo de infektitoj (konstante ĝisdatiĝanta grafikaĵo)
• Laŭlanda taga nombro de novaj infektitoj (konstante ĝisdata grafikaĵo)

• Monda stato (grafikaĵoj)
• Modeloj de Amri: sanighoj, statistikoj, mortoj (grafikaĵoj)

• Konsiloj por la provirusaj paŭzoj

• La retejo de WHO (Monda Organizode Sano)

• Apelacio de la Ĝenerala Sekretario de UN, António Guterres
• Intervjuo de China Radio Internacia kun A.Wandel

• Kronvirusa intervjuo kun José Antonio Vergara, epidemiologo
• Kronvirusa intervjuo kun Margaret Zaleski-Zamenhof
• Kronvirusa intervjuo kun Amri Wandel

• Klarigo pri la viruso por infanoj en E-o

La celo de tiu paĝo estas doni ĝisdatiĝantan deponejon de novaĵoj kaj aktualaĵoj pri la ĝeneralsj kaj aparte movada aspektoj de la koronvirusa krizo.
Mia rilato al la Koronvirusa epidemio komenciĝis per Esperanto. Mi helpis vortumi la subten-mesaĝon al la ĉinaj e-istoj sendita de UEA komence de februaro (vidu kadro fine de la artikolo).
Samtempe mi partoprenis la diskuton en la Akademio de Esperanto, pri kiel nomi la novan viruson. Fine ĝi rekomendis du variantojn KORONviruso kaj KRONviruso. Mi uzas la unuan, prefere la formon "korona viruso" kiu estas esence la sama kiel "koronviruso" sed havas la avantaĝon, ke ĝi similas al la internacie uzata formo "coronavirus". Pluraj akademianoj pledis por la radika formo "koronaviruso", kiun la Akademio tamen ne rekomendis.
Sekve mi komencis aperigi raportojn pri la Koronvirusa situacio en la Facebook-paĝo de UEA.
Ĉi-sube ili aperas laŭdate.
Meze de marto mi iniciatis Gazetaran Komunikon de UEA pri la influo de la korona viruso je la UK en Montrealo, kaj tiucele proponis plurajn faciligojn por la aliĝantoj.
Informoj pri la movadaj aspektoj de la korona viruso aperis ankaŭ en la nova rubriko "Fake, Science, Profesie” en la marta kaj aprila n-roj de la revuo Esperanto, ankaŭ ili aperas sube.

Komence de marto aperis en Israela retejo artikolo pri profesoro kiu prognozis la finon de la epidemio en Ĉinio, longe antaŭ ĝi efektive estis videbla. Eble ĝi taŭgas ankaŭ al la nuna scituacio tutmonde. Mi iom adaptigis kaj esperantigis ĝin:
• La artikolo "Prognozo pri la Korona Viruso” de Nobel-premiito Michael Levitt, profesoro pri komputada biologio en Universitato Stanford

Komence de Februaro la Prezidanto de UEA faris subtenmesaĝon por la ĉinaj e-istoj. Unu semajnon poste la estraro denove sendis pli koncizan version:
http://esperanto.cri.cn/2521/2020/02/03/162s209183.htm

Unu monaton poste, Eŭropo troviĝis en stato eĉ malpli bona ol Ĉinio, kaj la esperantistoj bezonis kuraĝigon pri la necerteco ĉirkaŭ la okazigo de la UK en Montrealo, fine de julio. Sekve UEA aperigis la Gazetaran Komunikon N-ro 855 (2020-03-13):
La dua aliĝperiodo de la UK en Montrealo plilongigita ĝis 1-a majo 2020 pro la koronviruso

Post ankorau unu monato, komence de aprilo, la pandemio jam estis tiom disvastiĝinta, ke UEA devis prokrasti la UK-n en Montrealo: uea.org/gk/862a1

• Pri korona viruso en la marta numero de la revuo Esperanto
• Pri korona viruso en la aprila numero de la revuo Esperanto
• Pri korona viruso vi povas ankaŭ legi en la aprila numero de la revuo Esperanto
• Pri korona viruso en FB-grupo de UEA:
Post la komenco de la koronvirusa epidemio en Ĉinio, komence de februaro, UEA sendis subtenmesaĝon al la ĉinaj E-istoj. De tiam mi regule aperigis afiŝojn en la Facebook-paĝo de UEA. Sekvante ilin eblas vidi la tempan evoluon de la epidemio kaj la movada reago, komence en Ĉinio kaj sekve tutmonde.

• CRI – Kiel Chinio venkis la epidemion?
• CRI – intervjuo kun la prez. de UMEA
• CRI - Ĉinaj e-istoj dankas por la subtenmesaĝoj de UEA
• En kia kongreso vi volas partopreni? Intervjuo de CRI kun Amri Wandel pri virtuala kongeso

• Raportoj de profesoro Wang
La Ĉefaj Datumoj kaj Informoj pri “Novkoronavirusa Pneŭmonio” en Lastaj tagoj
La novaj kurac-metodoj kontraŭ la Korona Virusa Malsano 2019 ( KOVIM-19 )
La Lastetempaj Datumoj pri la Epidemio kaj koncernaj Analizoj
Protokolo pri Diagnozado kaj Kuracado de Nova Koronavirusa Pneŭmonio.（TĈM-a Parto)
La Raporto pri Niaj Asociaj Laboroj kontraŭ la Epidemio

Korona viruso kaj Esperantujo

Redaktoroj: Dmitrij Ŝevĉenko, Anna Striganova